Obrazovanje:
- Srednja škola: Gimnazija Slobodan Skerovic Podgorica
- Visoko obrazovanje: Moskovski državni institut međunarodnih odnosa (MGIMO) Ministarstva vanjskih poslova Ruske Federacije, Moskva, Rusija – osnovne studije (4 godine)
Napuljski univerzitet Federico II, Napulj, Italija – magistarske studije (2 godine)
Koje su razlike u obrazovnom sistemu Rusije i Italije, iz tvoje perspektive?
MGIMO poznat i kao ruski Harvard (kako ga je nazvao Henri Kisendžer), je bio osnovan 1943. u sklopu Moskovskog državnog univerziteta – Lomonosova (a od 1944 je postao samostalni univerzitet Ministarstva inostranih poslova Rusije), i statistički je najteži univerzitet za upis u Rusiji. On zauzima najviša mjesta na svjetskim rang listama QS World University Rankings i Forbes.
MGIMO u svojim prostorijama okuplja predsjednike, kraljeve, prinčeve, svjetski poznate glumce i sportiste. Studirajući tamo u prilici ste da pričate sa najvišim zvaničnicima iz cijelog svijeta (koji često dolaze na konferencije i sastanke), da učite od iskusnih diplomata, političara i najuspješnijih biznismena, da slušate seminare izvršnih direktora globalnih kompanija kao što su Disney, Nike, Alibaba, Nestle, Tiffany&Co, Richemont i mnogih drugih.
Ovaj fakultet mi je pružio toliko mogućnosti za razvoj i usavršavanje, što kroz nastavni program, što kroz studentski aktivizam, učešće u modelima OUN-a i putovanjima u sklopu univerzitetske i ruske delegacije na svjetske forume i medjunarodne konferencije i van države, da mu je vrlo teško uputiti riječi kritike. Ali pretpostavljam da bi mnogima bio problem to, što MGIMO ostavlja vrlo malo prostora za odmor i provod, jer je upotpunosti orjentisan na karijerni uspon.
Sa druge strane studentski zivot u Napulju je mnogo opusteniji i slobodniji. Univerzitet Federico II je 7. na rank listi najboljih univerziteta u Italiji (Best Global Universities) i najstariji drzavni univerzitet na svijetu. Program za medjunarodne odnose je fukusiran na aktuelne globalne probleme i ekonomiju, za razliku od ruskog koji je iz 14 razlicitih svestranih predmeta iz ekonomije, prava i istorije u fokus stavljao svjetsku politicku situaciju, istoriju medjunarodnih odnosa i ucenje stranih jezika. Sto se tice studentskog zivota u Italiji on je mnogo rastereceniji i fleksibilniji. Daje mogucnost da upotpunosti dozivite sve cari ove raspjevane, suncane zemlje, istrazujete i provodite vrijeme u druzenju sa italijanima (koji su mnogo otvoreniji za socializovanje za razliku od ruskih kolega).
Ono što sam primjetila kao veliki plus u ruskom sistemu studiranja (tj. u sistemu MGIMO) je to da je vrlo sličan onom u osnovnoj školi. A znači da ukoliko ne dajete sve ispite ili kolokvijume u roku i ne iskoristite 2 šanse u razmaku od nedelju dana za popravku, padate godinu i od sljedeće ponavljate razred (godinu). Ako i tad budete kaskali za ostalima slijedi izbacivanje. To je dobra stvar zapravo, jer tako gubite mogućnost za opuštanje i odugovlačenje i činite sebi uslugu u budućnosti. U Italiji to nije slucaj, nacin studiranja je vrlo slican onom u Crnoj Gori. Studenti mogu da biraju kad ce izaci za ispit oce li ga poloziti u roku ili odloziti za sledeci.
Ono što je malo ekstremno na MGIMO-u jeste to da je i posjećivanje nastave isto kao i u školi obavezno. I ukoliko imate preko 20 “neopravdanih” takodje slijedi ponavljanje godine a zatim izbacivanje u slucaju nastavka neopravdanih casova ili nepolozenih ispita. To je i dobro i loše jer sa jedne strane znate da ćete pred ispit ili kolokvijum sigurno već imati neko znanje, a sa druge strane zbog predavanja koja mogu da traju od 9 ujutro do 7 uveče (plus sat ipo vremena dok stignete i vratite se sa faksa) gubite mogućnost da radite paralelno sa studiranjem. U ovom pogledu je sistem u Italiji mnogo fleksibilniji, pohadjanje nastave nije obavenzno mozete studirati koliko god hocete, predavanja ne oduzimaju cijeli dan tako da imate mogucnost za privremeni posao pored studiranja (iako je posao u haoticnom Napulju mnogo teze naci nego u uredjenoj Moskvi).
Ono što me je posebno iznenadilo na MGIMO-u je i to da kao student i dalje predajem sveske sa domaćim zadacima (isto kao u osnovnoj školi), a domaći zadaci i projekti su toliko zahtjevni i obimni (zbog velikog broja predmeta) da sam rijetko kada imala slobodnog vremena. Projekti na Napuljskom univerzitetu su takodje zahtjevni samo sto za njihovo ispunjenje dobijate mnogo vise vremena nego na MGIMO-u.
Tako da sve u svemu i naš i njihov način studiranja ima svoje prednosti i mane, ali je iskustvo koje steknete u inostranstvu kao i osjećaj da ste uspjeli da postignete nešto van svoje zone komfora, od neprocjenjive vrijednosti.